از نفس تا جامعه

«از انسان شناسی صدرایی تا جامعه شناسی اسلامی»

آنچه بر روی پرده هزاررنگ و جادویی جامعه نقش می‌بندد همه از لنز وجود انسان می‌تابد و اگر می‌خواهی پیش از گم شدن در میان تصاویر این پرده هزار رنگ و تفاسیر گوناگون و متعارض آن، واقعیت پدیده های اجتماعی را دقیق‌تر، روشمند و حتی شفاف تر و راحت‌تر جستجو کنی باید اول آن لنز را مطالعه کنی چرا که هر نقطه کوچک و ساده بر روی آن لنز می‌شود هزار داستان تو در تو بر روی پرده جامعه.

حتی اگر بخواهیم اندیشه اجتماعی حکمای مسلمان از فارابی تا ملاصدرا، امام خمینی و علامه طباطبایی را به صورتی عمیق روش‌شناسی کنیم باز می‌بینیم که آنها هم همین مسیر را طی کرده‌اند یعنی قبل از دیدن پرده جامعه، لنز وجود خودشان را عمیقا رصد کرده‌اند و بعد در فهم و تفسیر و مدیریت پیچ و خم های این پرده هزار رنگ جامعه در هر گوشه از آن رشحه‌ای از اسرار همان خودشناسی را یافته یا تجسم بخشیده اند.

خلاصه در اندیشه اصیل اسلامی خودشناسی مقدم بر شناخت هر چیزی است و ما در این دوره قصد داریم تا با زبانی ساده اما عمیق این مسیر را به صورت تفصیلی و خودآگاه به عنوان یک الگو جامع روشی در فلسفه علوم اجتماعی دنبال نماییم. مسیری جذاب که از علم‌النفس‌صدرایی شروع می‌شود و با طرح هر اصل از اصول انسان شناسی حکمی، دلالت‌های آن را در حوزه روش شناخت جامعه آنهم در قالب مثال‌هایی به روز و کاربردی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

 در این دوره با یک تیر چند هدف را خواهی زد. هم با اهمّ اصول علم النفس صدرایی آشنا می‌شوی و هم یاد می‌گیری که چگونه از زاویه این نوع انسان‌شناسی به صورت روشمند به مسائل اجتماعی بیاندیشی و هم تا حدودی در نگاهی تطبیقی ظرفیت‌های این الگو را در نسبت با اهم مسائل و رویکرد های فلسفه علوم اجتماعی مدرن مقایسه خواهی کرد.