در این جلسه، سه نظریه اصلی درباره ماهیت معاد بررسی میشود: دیدگاه حکمای مشائی که به معاد صرفاً روحانی قائلاند؛ دیدگاه متکلمین که از بازگشت روح به همین بدن مادی سخن میگویند؛ و دیدگاه ملاصدرا که معاد جسمانی را با جسم متناسب با عالم قیامت تفسیر میکند. استاد ضمن شرح این دیدگاهها، به نقدهای شهید مطهری بر هرکدام میپردازد، از جمله اشکالهایی درباره ناسازگاری نظریهها با آیات قرآنی نظیر ﴿يَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَيْرَ الْأَرْضِ﴾ (إبراهیم: ۴۸). سپس تفاوتهای ساختاری نظام دنیا و آخرت، مانند حکومت اراده بهجای اسباب و مسبّبات، و ظهور تجسم اعمال، تبیین میشود. در ادامه، شبههای مهم درباره «خستگی انسان در بهشت» مطرح میشود و استاد با تفکیک میان تنوعطلبی و کمالطلبی، پاسخ میدهد که میل انسان به معشوقهای دنیوی، در واقع نشانهای از عطش او به کمال مطلق و خداوند است؛ بهشتی که جایگاه تجلی کمال مطلق است، نه تنها ملالآور نیست، بلکه محل آرامش و سیراب شدن روح انسانی است.