در این جلسه، استاد با تکیه بر کتاب «رستاخیز» شهید مطهری، جایگاه بنیادین ایمان به معاد را در منظومه ایمان اسلامی بررسی می‌کند. ایشان با طرح این پرسش اساسی که چرا ایمان به معاد، هم‌ردیف ایمان به خدا و پیامبر قرار گرفته و به‌صورت مستقل مورد تأکید قرار گرفته است، به تحلیل ویژگی‌های امور غیبی می‌پردازد. برخلاف عباداتی مانند نماز یا روزه، معاد از سنخ حقایق غیبی است که بدون ایمان به آن، سلوک معنوی انسان ناقص می‌ماند. استاد، نقش معرفت و باور به معاد را در ارتقاء وجودی انسان توضیح می‌دهد و نشان می‌دهد که چگونه این ایمان، نه‌تنها رفتارهای فردی را دگرگون می‌کند، بلکه بر واکنش‌های اجتماعی در مواجهه با ظلم، ناامیدی، رنج و حتی تحریم‌ها اثرگذار است. در ادامه، تفسیرهایی از قرآن درباره پیوستگی دنیا و آخرت ارائه می‌شود و دیدگاه‌های مختلف درباره کیفیت معاد جسمانی، اعاده معدوم و بدن مثالی مطرح و با نگاهی انتقادی مرور می‌گردد.

ایمان به معاد، رکن غیبی ایمان

رستاخیز (بینش مطهر)

در این جلسه، استاد با مرور درس‌های سوم و چهارم کتاب، به تبیین استدلال‌های قرآنی درباره ضرورت معاد می‌پردازد. محور اصلی بحث، پاسخ به چالش «پوچی آفرینش» است؛ اینکه اگر معادی در کار نباشد، آفرینش جهان بی‌معنا خواهد بود. با اشاره به آیاتی از سوره‌هایی مانند مؤمنون، دخان، جاثیه و انبیاء، تحلیل‌هایی ارائه می‌شود که نشان می‌دهد جهان و انسان برای غایتی فراتر از زیستن و نابودی مادی خلق شده‌اند. شهید مطهری با بررسی تقریرهای مختلف از این استدلال، به نقد دیدگاه متکلمان می‌پردازد که معاد را صرفاً برای رفع بی‌فایدگی اعمال دنیوی لازم می‌دانند. سپس تقریرهایی عمیق‌تر از هدفمندی خلقت، مبتنی بر بقای نفس انسان و شباهت آن به جنین در رحم مادر، بیان می‌شود. همچنین عالم برزخ به‌عنوان مرحله‌ای حقیقی از زندگی انسان معرفی می‌گردد، با شواهدی از آیات قرآن و نمونه‌هایی از حیات برزخی شهدا و فرعونیان.

معاد، پاسخ به مسئله پوچی هستی

در این جلسه، بحث بر محور آیه شریفه ﴿يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي﴾ (الإسراء: ۸۵) و تبیین جایگاه «روح» در نظام هستی متمرکز است. استاد ابتدا با استناد به خطبه‌های متعدد نهج‌البلاغه، دوگانگی روح و جسم در انسان را اثبات می‌کند و به ویژگی‌های روح که پس از مرگ نیز باقی است، اشاره می‌نماید. سپس وارد نقد دیدگاه مهندس بازرگان در کتاب «راه طی شده» می‌شود. بازرگان در این اثر، برای تبیین تحولات پیچیده جهان، به عنصر سومی غیر از ماده و انرژی قائل می‌شود، که شهید مطهری آن را معادل با مفهوم روح معرفی می‌کند. در ادامه، با مقایسه ویژگی‌های این «عنصر سوم» با تعاریف قرآنی از روح، مانند تجرد، بقا و خودآگاهی، تلاش می‌شود نشان داده شود که روح همان حقیقتی است که دین توصیف می‌کند. شهید مطهری همچنین با نقد دیدگاه تقلیل‌گرایانه به انسان، نقش روح در پیوند میان عوالم ماده، برزخ و قیامت را روشن می‌سازد.

حقیقت روح و عنصر سوم وجود انسان

در این جلسه، سه نظریه اصلی درباره ماهیت معاد بررسی می‌شود: دیدگاه حکمای مشائی که به معاد صرفاً روحانی قائل‌اند؛ دیدگاه متکلمین که از بازگشت روح به همین بدن مادی سخن می‌گویند؛ و دیدگاه ملاصدرا که معاد جسمانی را با جسم متناسب با عالم قیامت تفسیر می‌کند. استاد ضمن شرح این دیدگاه‌ها، به نقدهای شهید مطهری بر هرکدام می‌پردازد، از جمله اشکال‌هایی درباره ناسازگاری نظریه‌ها با آیات قرآنی نظیر ﴿يَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَيْرَ الْأَرْضِ﴾ (إبراهیم: ۴۸). سپس تفاوت‌های ساختاری نظام دنیا و آخرت، مانند حکومت اراده به‌جای اسباب و مسبّبات، و ظهور تجسم اعمال، تبیین می‌شود. در ادامه، شبهه‌ای مهم درباره «خستگی انسان در بهشت» مطرح می‌شود و استاد با تفکیک میان تنوع‌طلبی و کمال‌طلبی، پاسخ می‌دهد که میل انسان به معشوق‌های دنیوی، در واقع نشانه‌ای از عطش او به کمال مطلق و خداوند است؛ بهشتی که جایگاه تجلی کمال مطلق است، نه تنها ملال‌آور نیست، بلکه محل آرامش و سیراب شدن روح انسانی است.

تنوع دیدگاه‌ها در معاد جسمانی و پیوند دنیا و آخرت

لیست جلسات

-  دغدغه ساختن خود[6:37]

- صبر در گناه و ارتباط آن با نهی از منکر[8:39]

- پیشرفت تکنولوژی در مسائل روز و به حداقل رساندن افسردگی[16:55]

- بررسی اخلاق از دید شهید مطهری [23:18]

- اخلاق سکولار [25:36]

علت افسردگی مومنین[27:45]

- مرز بین توکل و تعقل[37:01]

- بررسی عقل[42:02]

- سفر علامه طباطبایی به مشهد و توکل ایشان[45:20]

- آیا افسردگی با تغذیه ارتباط داره؟[50:20]

- توکل و محاسبه در کارها[53:20]

- بزرگترین بیماری بشر[54:22]

- توکل و یقین[59:54]

تاریخ برگزاری: ۱۴٠۳/۹/۳
مدت زمان: 1:02:31

جلسه پرسش و پاسخ

کتاب رستاخیز، علت وجوب اعتقاد و ایمان به معاد 1:18:05

دنیا و آخرت ظاهر و باطن یک امر 1:20:30

عدم توجه به پیوستگی دنیا و آخرت منشاء بدفهمی در مفاهیم اخلاقی 1:21:20

لزوم قیام فردی در جامعه امروز 1:25:40

ایمان به معاد منشاء تحولات بزرگ عصر پیامبر 1:27:25

ایجاد امید با بیان فرصت‌ها 1:33:0

 تاریخ برگزاری: ۱۴۰۴/۱/۲۰
 مدت زمان جلسه:۱۷:۳۶

&nbsp;
دوره&nbsp;رستاخیز (بینش مطهر) با تدریس حجت&zwnj;الاسلام مالدار، تلاشی تأمل&zwnj;برانگیز برای بازخوانی بنیادین&zwnj;ترین باور اعتقادی اسلام یعنی ایمان به معاد است؛ با نگاهی عمیق به آراء شهید مطهری در کتاب &laquo;رستاخیز&raquo;. این دوره نه&zwnj;فقط پرسش&zwnj;های رایج درباب قیامت و مرگ، بلکه پرسش&zwnj;های فلسفی و وجودی درباره هستی انسان، حقیقت روح، و رابطه دنیا و آخرت را با زبانی روشن و استدلالی طرح و تحلیل می&zwnj;کند. وجه تمایز این دوره در تبیین نظام&zwnj;مند معاد جسمانی، بازخوانی عالم برزخ و نقد رویکردهای رایج در تفسیرهای سنتی و مدرن است. با اتکا به آموزه&zwnj;های قرآن و نهج&zwnj;البلاغه و با ارجاع دقیق به آثار شهید مطهری، این دوره مخاطب را در فهم مفاهیمی چون تجسم اعمال، عنصر سوم وجود انسان، و آخرت&zwnj;باوری اجتماعی یاری می&zwnj;رساند.
این دوره نه&zwnj;تنها برای فهم &laquo;رستاخیز&raquo; به&zwnj;مثابه یک باور، بلکه برای بازاندیشی در نقش ایمان به غیب در زیست امروزین طراحی شده است؛ با تأکید بر تأثیرات این ایمان بر رفتار فردی و سیاست اجتماعی، و تحلیل تفاوت&zwnj;های ساختاری نظام دنیا و نظام آخرت.
<h2>اهداف کاربردی</h2>
دوره رستاخیز (بینش مطهر) به گونه&zwnj;ای طراحی شده تا یکی از مهم&zwnj;ترین خلأهای معرفتی امروز را پاسخ دهد: درک معنادار و تأثیرگذار از ایمان به معاد در زندگی معاصر. این دوره با ترکیب آموزه&zwnj;های دینی و تحلیل&zwnj;های عقلی، به مخاطب کمک می&zwnj;کند تا در مواجهه با بحران&zwnj;هایی چون پوچ&zwnj;گرایی، افسردگی هستی&zwnj;شناختی، و تحلیل نادرست از هدف زندگی، به پاسخ&zwnj;هایی مبتنی بر عقلانیت و وحی برسد. نیاز به یک نگاه منسجم به آخرت&zwnj;باوری، نه صرفاً به&zwnj;عنوان مفهومی دینی، بلکه به&zwnj;مثابه نیرویی محرک برای ساختن زندگی اخلاقی و مقاوم در برابر یأس، محور اساسی این دوره است.
<h2>مخاطبان دوره</h2>
دانشجویانی که در فضای دانشگاهی با شبهات جدید درباره معاد و روح مواجه&zwnj;اند. جوانانی که درگیر سردرگمی هستی&zwnj;شناسانه یا احساس پوچی&zwnj;اند و به دنبال معنا می&zwnj;گردند. علاقه&zwnj;مندان به آثار شهید مطهری که می&zwnj;خواهند &laquo;رستاخیز&raquo; را به صورت عمیق&zwnj;تری بفهمند. فعالان فرهنگی و دینی که به دنبال تبیین اجتماعی از ایمان به معاد هستند. طلاب و پژوهشگران حوزوی علاقه&zwnj;مند به بازخوانی فلسفه اسلامی و کلام معاصر.
<h2>دستاوردهای یادگیری دوره</h2>
با گذراندن این دوره، مخاطب درک تازه&zwnj;ای از حقیقت مرگ و حیات پس از مرگ پیدا می&zwnj;کند و با تبیین&zwnj;های متقن قرآنی و فلسفی از معاد جسمانی و عالم برزخ آشنا می&zwnj;شود. قدرت تحلیل انتقادی نسبت به دیدگاه&zwnj;های مشائی، متکلمین و حکمت متعالیه در مسئله معاد در او تقویت می&zwnj;شود. همچنین، مخاطب می&zwnj;آموزد که چگونه باور به قیامت می&zwnj;تواند رفتار اخلاقی، صبر در رنج&zwnj;ها، و امید اجتماعی را شکل دهد. این دوره توان فهم نظریه&zwnj;هایی چون عنصر سوم در هستی و نقدهایی بر نگاه&zwnj;های تقلیل&zwnj;گرایانه به انسان را نیز به مخاطب می&zwnj;دهد و عمق جدیدی به نگاه او نسبت به حیات اخروی می&zwnj;بخشد.
<h2>چه چیزی می&zwnj;آموزید؟</h2>
جایگاه ایمان به معاد در منظومه ایمان اسلامی&nbsp; تحلیل تأثیرات فردی و اجتماعی باور به قیامت بررسی دیدگاه&zwnj;های قرآنی درباره پیوستگی دنیا و آخرت شناخت مراتب هستی از دنیا تا برزخ و قیامت تبیین علمی و عقلی معاد جسمانی بررسی مفهوم روح در قرآن و نهج&zwnj;البلاغه نقد نظریات مخالف روح (با تمرکز بر دیدگاه مهندس بازرگان) تفاوت نظام دنیا و آخرت از منظر فلسفی و دینی
<h2>وجه تمایز دوره</h2>
برخلاف بسیاری از دوره&zwnj;های کلامی که معاد را صرفاً از منظر روایی یا فلسفی بررسی می&zwnj;کنند، دوره رستاخیز (بینش مطهر) با تکیه بر بینش شهید مطهری، به ترکیبی دقیق از تحلیل عقلی، فهم قرآنی، و نگاه اجتماعی دست یافته است. انسجام ساختاری جلسات، تطبیق دائم با آیات قرآن، و توجه به زمینه&zwnj;های فکری معاصر مخاطب، این دوره را به یک تجربه کم&zwnj;نظیر در حوزه معارف اخروی تبدیل کرده است. علاوه&zwnj;براین، استفاده از متون غنی مانند &laquo;رستاخیز&raquo;، &laquo;نهج&zwnj;البلاغه&raquo; و آراء حکمای اسلامی، سطح علمی و استنادی دوره را ارتقا داده و آن را به منبعی معتبر برای اندیشه&zwnj;ورزان تبدیل کرده است.

دوره رستاخیز (بینش مطهر) با تدریس حجت‌الاسلام مالدار، تلاشی تأمل‌برانگیز برای بازخوانی بنیادین‌ترین باور اعتقادی اسلام یعنی ایمان به معاد است؛ با نگاهی عمیق به آراء شهید مطهری در کتاب «رستاخیز». این دوره نه‌فقط پرسش‌های رایج درباب قیامت و مرگ، بلکه پرسش‌های فلسفی و وجودی درباره هستی انسان، حقیقت روح، و رابطه دنیا و آخرت را با زبانی روشن و استدلالی طرح و تحلیل می‌کند. وجه تمایز این دوره در تبیین نظام‌مند معاد جسمانی، بازخوانی عالم برزخ و نقد رویکردهای رایج در تفسیرهای سنتی و مدرن است. با اتکا به آموزه‌های قرآن و نهج‌البلاغه و با ارجاع دقیق به آثار شهید مطهری، این دوره مخاطب را در فهم مفاهیمی چون تجسم اعمال، عنصر سوم وجود انسان، و آخرت‌باوری اجتماعی یاری می‌رساند.

این دوره نه‌تنها برای فهم «رستاخیز» به‌مثابه یک باور، بلکه برای بازاندیشی در نقش ایمان به غیب در زیست امروزین طراحی شده است؛ با تأکید بر تأثیرات این ایمان بر رفتار فردی و سیاست اجتماعی، و تحلیل تفاوت‌های ساختاری نظام دنیا و نظام آخرت.

اهداف کاربردی

دوره رستاخیز (بینش مطهر) به گونه‌ای طراحی شده تا یکی از مهم‌ترین خلأهای معرفتی امروز را پاسخ دهد: درک معنادار و تأثیرگذار از ایمان به معاد در زندگی معاصر. این دوره با ترکیب آموزه‌های دینی و تحلیل‌های عقلی، به مخاطب کمک می‌کند تا در مواجهه با بحران‌هایی چون پوچ‌گرایی، افسردگی هستی‌شناختی، و تحلیل نادرست از هدف زندگی، به پاسخ‌هایی مبتنی بر عقلانیت و وحی برسد. نیاز به یک نگاه منسجم به آخرت‌باوری، نه صرفاً به‌عنوان مفهومی دینی، بلکه به‌مثابه نیرویی محرک برای ساختن زندگی اخلاقی و مقاوم در برابر یأس، محور اساسی این دوره است.

مخاطبان دوره

دانشجویانی که در فضای دانشگاهی با شبهات جدید درباره معاد و روح مواجه‌اند.
جوانانی که درگیر سردرگمی هستی‌شناسانه یا احساس پوچی‌اند و به دنبال معنا می‌گردند.
علاقه‌مندان به آثار شهید مطهری که می‌خواهند «رستاخیز» را به صورت عمیق‌تری بفهمند.
فعالان فرهنگی و دینی که به دنبال تبیین اجتماعی از ایمان به معاد هستند.
طلاب و پژوهشگران حوزوی علاقه‌مند به بازخوانی فلسفه اسلامی و کلام معاصر.

دستاوردهای یادگیری دوره

با گذراندن این دوره، مخاطب درک تازه‌ای از حقیقت مرگ و حیات پس از مرگ پیدا می‌کند و با تبیین‌های متقن قرآنی و فلسفی از معاد جسمانی و عالم برزخ آشنا می‌شود. قدرت تحلیل انتقادی نسبت به دیدگاه‌های مشائی، متکلمین و حکمت متعالیه در مسئله معاد در او تقویت می‌شود. همچنین، مخاطب می‌آموزد که چگونه باور به قیامت می‌تواند رفتار اخلاقی، صبر در رنج‌ها، و امید اجتماعی را شکل دهد. این دوره توان فهم نظریه‌هایی چون عنصر سوم در هستی و نقدهایی بر نگاه‌های تقلیل‌گرایانه به انسان را نیز به مخاطب می‌دهد و عمق جدیدی به نگاه او نسبت به حیات اخروی می‌بخشد.

چه چیزی می‌آموزید؟

جایگاه ایمان به معاد در منظومه ایمان اسلامی 
تحلیل تأثیرات فردی و اجتماعی باور به قیامت
بررسی دیدگاه‌های قرآنی درباره پیوستگی دنیا و آخرت
شناخت مراتب هستی از دنیا تا برزخ و قیامت
تبیین علمی و عقلی معاد جسمانی
بررسی مفهوم روح در قرآن و نهج‌البلاغه
نقد نظریات مخالف روح (با تمرکز بر دیدگاه مهندس بازرگان)
تفاوت نظام دنیا و آخرت از منظر فلسفی و دینی

وجه تمایز دوره

برخلاف بسیاری از دوره‌های کلامی که معاد را صرفاً از منظر روایی یا فلسفی بررسی می‌کنند، دوره رستاخیز (بینش مطهر) با تکیه بر بینش شهید مطهری، به ترکیبی دقیق از تحلیل عقلی، فهم قرآنی، و نگاه اجتماعی دست یافته است. انسجام ساختاری جلسات، تطبیق دائم با آیات قرآن، و توجه به زمینه‌های فکری معاصر مخاطب، این دوره را به یک تجربه کم‌نظیر در حوزه معارف اخروی تبدیل کرده است. علاوه‌براین، استفاده از متون غنی مانند «رستاخیز»، «نهج‌البلاغه» و آراء حکمای اسلامی، سطح علمی و استنادی دوره را ارتقا داده و آن را به منبعی معتبر برای اندیشه‌ورزان تبدیل کرده است.

پژوهشگر حلقه اجتهادی فقه تربیت مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد (ع)

رستاخیز (بینش مطهر)

ایمان به معاد، رکن غیبی ایمان

معاد، پاسخ به مسئله پوچی هستی

حقیقت روح و عنصر سوم وجود انسان

تنوع دیدگاه‌ها در معاد جسمانی و پیوند دنیا و آخرت

جلسه پرسش و پاسخ
(رایگان)

جلسه پرسش و پاسخ
(رایگان)

رستاخیز (بینش مطهر)

ایمان به معاد، رکن غیبی ایمان

معاد، پاسخ به مسئله پوچی هستی

حقیقت روح و عنصر سوم وجود انسان

تنوع دیدگاه‌ها در معاد جسمانی و پیوند دنیا و آخرت

جلسه پرسش و پاسخ(رایگان)

جلسه پرسش و پاسخ(رایگان)

جلسه پرسش و پاسخ
(رایگان)

جلسه پرسش و پاسخ
(رایگان)