ما را به که سپرده اند؟

آیا در روزگار غیبت، انسان رها شده است تا خود راه حق و باطل را بیابد؟ آیا جامعه‌ی اسلامی بدون امام ظاهر، محکوم به سرگردانی است؟ پرسش‌هایی از این دست، سرچشمه‌ی دغدغه‌ای عمیق در اندیشه‌ی دینی معاصر است. دوره‌ی «ما را به که سپرده‌اند؟» با تدریس اندیشمند فرزانه محمدعلی وطن‌دوست، پاسخی متقن، عقلانی و مستند به این پرسش‌ها ارائه می‌دهد. این دوره، مخاطب را از سطح باور عمومی به ولایت فقیه، به درکی فلسفی، کلامی و اجتماعی از این اصل بنیادین رهنمون می‌سازد.

در این سلسله جلسات، استاد وطن‌دوست با رویکردی استدلالی و گام‌به‌گام، مبانی نظری، ادله‌ی عقلی و نقلی، و کارکردهای عملی ولایت فقیه را در ساختار حکومت اسلامی توضیح می‌دهد. مخاطب در جریان مباحث، درمی‌یابد که مفهوم ولایت فقیه نه یک شعار سیاسی، بلکه امتداد طبیعی نظام امامت در دوران غیبت است؛ نظامی که تداوم هدایت الهی و حفظ انسجام جامعه‌ی مؤمنان را تضمین می‌کند. این دوره، پلی است میان معرفت دینی و واقعیت اجتماعی امروز، و در پی آن است که نشان دهد در غیبت امام معصوم، ما حقیقتاً «به که سپرده شده‌ایم».

اهداف کاربردی

دوره‌ی «ما را به که سپرده‌اند؟» با هدف پاسخ‌گویی علمی و منطقی به یکی از بنیادی‌ترین دغدغه‌های اندیشه‌ی شیعی طراحی شده است: جایگاه رهبری دینی در عصر غیبت. این دوره با زبانی روشن و تحلیلی، به نیازهای فکری طلاب، پژوهشگران و علاقه‌مندان به مباحث سیاسی اسلام پاسخ می‌دهد. شرکت‌کنندگان می‌آموزند که چرا ولایت فقیه نه صرفاً یک حکم فقهی، بلکه ضرورتی کلامی و فلسفی است که بر اساس عقل و وحی اثبات می‌شود. از رهگذر این آموزش، مخاطب می‌تواند ضمن دفاع علمی از نظام ولایت، میان مفاهیمی چون مشروعیت، مقبولیت، ولایت مطلقه و مقیده تمایز قائل شود و با دلایل عقلی و نقلی، از بنیان‌های فکری حکومت اسلامی صیانت کند. این دوره ابزارهایی فکری در اختیار فراگیران می‌گذارد تا در برابر شبهات رایج، پاسخ‌هایی سنجیده، مستند و استدلالی ارائه کنند و نقش فعال‌تری در تبلیغ و تبیین مبانی دینی ایفا نمایند.

مخاطبان دوره

طلاب حوزه‌های علمیه و دانشجویان رشته‌های الهیات و فلسفه
پژوهشگران اندیشه‌ی سیاسی اسلام و کلام شیعی
مربیان و مبلغانی که در حوزه‌ی آموزش مبانی ولایت و امامت فعالیت دارند
معلمان و اساتید دانشگاه که به دنبال منابع تحلیلی و مستدل درباره‌ی حکومت دینی‌اند
جوانان دغدغه‌مند و پرسشگر نسبت به ماهیت ولایت فقیه در نظام اسلامی
فعالان فرهنگی، رسانه‌ای و آموزشی علاقه‌مند به مباحث اعتقادی معاصر

دستاوردهای یادگیری دوره

پس از گذراندن دوره‌ی «ما را به که سپرده‌اند؟»، مخاطب به درکی ژرف از نظام ولایت به‌عنوان امتداد ولایت معصوم در عصر غیبت دست می‌یابد. او می‌آموزد که مباحث ولایت فقیه، ریشه در عقل، نقل و ساختار توحیدی جهان دارد و صرفاً محصول دیدگاه‌های فقهی محدود نیست. شرکت‌کنندگان خواهند توانست مرز میان «ولایت مطلقه» و «ولایت مقیده» را درک کرده و از مغالطه‌ی رایج میان «مطلق» و «بی‌قید و شرط» پرهیز کنند. همچنین درک دقیقی از رابطه‌ی ولایت فقیه با سه قوه‌ی حکومتی (مقننه، مجریه و قضاییه)، نقش مردم در مقبولیت نظام، و جایگاه خبرگان رهبری به‌دست خواهند آورد. این آگاهی، مبنایی برای گفت‌وگوهای علمی و تبلیغی در دفاع از نظام ولایت و تبیین کارآمدی حکومت دینی در دنیای امروز خواهد بود.

چه چیزی می‌آموزید؟

معنا و چیستی ولایت فقیه در نسبت با امامت و نبوت
تفاوت ولایت مطلقه و ولایت مقیده و مفهوم دقیق «ولایت مطلقه مشروطه»
دلایل عقلی و نقلی ضرورت وجود حاکم دینی در عصر غیبت
جایگاه فقیه جامع‌الشرایط در نظام اسلامی و نقش او در حفظ عدالت و نظم اجتماعی
نسبت میان مشروعیت الهی و مقبولیت مردمی در حکومت اسلامی
پاسخ به شبهات رایج درباره‌ی ولایت فقیه و رابطه‌ی آن با آزادی و مردم‌سالاری دینی
چگونگی نظارت، انتخاب و عزل ولی فقیه در چارچوب قانون اساسی
تحلیل تطبیقی نقش ولایت فقیه در ثبات انقلاب اسلامی و تفاوت آن با نظام‌های غیردینی

وجه تمایز دوره

دوره‌ی «ما را به که سپرده‌اند؟» با تدریس محمدعلی وطن‌دوست از چند جهت ممتاز و متمایز است. نخست، رویکرد تحلیلی و استدلالی آن است که هرگز به کلی‌گویی یا شعار بسنده نمی‌کند، بلکه مفاهیم اعتقادی را بر پایه‌ی استدلال‌های فلسفی، عقلی و متون معتبر روایی تبیین می‌کند. دوم، ساختار آموزشی مرحله‌به‌مرحله دوره است؛ از مفهوم‌شناسی اولیه تا تحلیل روایات و بررسی شبهات، مسیر یادگیری به گونه‌ای طراحی شده که مخاطب بتواند نظام معرفتی ولایت را به‌صورت منسجم در ذهن خود بازسازی کند.

در این دوره، استاد با تسلط بر منابع اصلی اندیشه‌ی شیعه ـ از آثار فقیهان بزرگ مانند امام خمینی، محقق نراقی، شیخ انصاری و کاشف‌الغطاء ـ به مقایسه‌ی دیدگاه‌ها می‌پردازد و نشان می‌دهد که اختلاف فقها تنها در گستره‌ی اختیارات ولی فقیه است، نه در اصل ولایت. زبان بیان استاد، زبانی روشن، عالمانه و در عین حال مخاطب‌محور است؛ در پایان هر جلسه بخشی از پرسش‌های واقعی مخاطبان مطرح می‌شود تا فضای درس از حالت یک‌سویه خارج گردد.

منابع دوره متکی بر قرآن، سنت، عقل و تجربه‌ی تاریخی است. استاد وطن‌دوست با طرح مثال‌های عینی از نظام جمهوری اسلامی، کارکردهای عملی ولایت فقیه را در عرصه‌ی سیاست، عدالت اجتماعی و ثبات نظام بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه رهبری دینی، محور وحدت و جهت‌دهنده‌ی حرکت جامعه است.

از دیگر ویژگی‌های این دوره، ترکیب نگاه معرفتی و تربیتی است. در کنار مباحث نظری، استاد بر جنبه‌های اخلاقی و مسئولیت‌پذیری فردی در تبعیت از ولی فقیه تأکید دارد. هر جلسه با طرح مباحث عقلی آغاز و با گفت‌وگوی کاربردی پایان می‌یابد تا هم ذهن و هم دل مخاطب را درگیر سازد.

در مجموع، دوره‌ی «ما را به که سپرده‌اند؟» نه صرفاً آموزشی درباره‌ی ولایت فقیه، بلکه سفری فکری در فهم معنای رهبری الهی در عصر غیبت است؛ سفری که به مخاطب می‌آموزد چگونه میان معرفت، ایمان و واقعیت اجتماعی پیوندی استوار برقرار کند و بداند که در این عصر، امت اسلامی بی‌پناه و بی‌راهنما رها نشده است، بلکه به فقیه عادل و آگاه به دین و زمان سپرده شده است.