گستره بندگی

حقوق ناشناختۀ احسان (حق صاحب معروف)

توضیحات
در این جلسه از سلسله مباحث رساله حقوق امام سجاد (ع)، به تحلیل حقوقی که بر عهده فرد در قبال کسی است که به او نیکی می‌کند (صاحب معروف) پرداخته می‌شود. امام سجاد (ع) در این بخش با تبیین زنجیره ارزشمند «معروف»، وظایف اخلاقی و عملی فرد را در برابر محسنین برمی‌شمارند و نشان می‌دهند که سپاسگزاری تنها به گفتار محدود نمی‌شود، بلکه باید در عمل و نیت نیز متجلی شود.
نکات کلیدی و اهداف یادگیری این جلسه عبارتند از:
· شکرگزاری عملی و زبانی: اهمیت قدردانی صادقانه و نشر خوبی‌های نیکوکار در جامعه، به شرطی که باعث ریا یا ناراحتی او نشود.
· دعای خالصانه برای نیکوکار: نقش دعا به عنوان یک حق معنوی که پیوند میان انسان و محسن را استحکام می‌بخشد.
· مکافات و جبران عملی: لزوم پاسخ به نیکی با نیکی، در حد توانایی، تا چرخه احسان در جامعه تداوم یابد.
· پرهیز از کفران نعمت و جزای بد: هشدار درباره عواقب دنیوی و اخروی ناسپاسی و پاسخ بد دادن به خوبی دیگران.
هدف این جلسه، تبیین فرهنگ «شکرگزاری فعال» و «مکافات به موقع» است تا روابط اجتماعی بر پایه احسان و قدردانی استوار شده و جامعه ایمانی به محیطی سرشار از خیر و نیکوکاری تبدیل شود.
لیست جلسات

حق الله؛ ریشه‌ همه حقوق
(رایگان)

۱۳ : ۴۱

مبانی هستی‌شناختی حقوق (حق الله)

۲۸ : ۴۱

محوریت حق در آفرینش (حق الله)

۰ : ۳۴

روابط چهارگانه انسان و خدا (حق الله)

۲۲ : ۳۶

حقوق اعضا و جوارح ظاهری

۴۰ : ۵۲

زبان، نگهبان بندگی

۵۴ : ۲۷

مدح شایسته، دور از تملق

۱۳ : ۳۶

گوش‌های بیدار برای حق

۱۵ : ۳۳

قرآن، تذکر جاودانه

۳ : ۳۶

بینایی، جستجوی عبرت

۴۱ : ۴۵

بویایی، عطر بندگی

۱۷ : ۴۶

لمس، نیت الهی

۲۸ : ۴۱

قدم‌های استوار در راه خدا

۵۹ : ۴۷

تغذیه حلال، غذای روح

۱۰ : ۴۰

عفت، نگهبان قلب

۳۱ : ۳۳

نماز، پلکان ربوبیت

۵۰ : ۳۳

اجزای نماز، خضوع در عمل

۳۴ : ۴۰

روزه، سپر پاکی

۰ : ۴۰

حج، سفر به سوی خدا

۵۳ : ۳۸

زکات، پاک‌کننده روح

۳۱ : ۳۷

راز نفس، جوهره کمال

۱۸ : ۴۱

مدح با اخلاص، گامی به سوی تقرب

۳۵ : ۳۷

غرور، دشمن پنهان بندگی

۱۲ : ۴۶

مدح اهل‌بیت، دری به سوی خدا

۳۳ : ۴۵

ذم باطل، اصلاح با زبان

۳۰ : ۳۵

پند از سیر در زمین

۵۰ : ۴۶

قرآن، نور تسلیم دل

۵۹ : ۴۵

دید عبرت‌آموز، راه تقرب

۲۲ : ۵۱

نگاه پاک، نگهبان روح

۲۶ : ۵۵

تملق، آفت زبان بنده

۳ : ۵۱

ریا، دشمن اخلاص در مدح

۲۸ : ۵۹

تفاخر، دام خودستایی

۴۵ : ۵۰

شنیدن حق، کلید تعقل

۵۴ : ۳۸

تعادل احساس و عقل در شنیدن

۲۰ : ۵۱

بینایی، نگاهی به مقامات اولیا

۲۸ : ۲۵

بویایی، عطر ذکر الهی

۲۳ : ۲۶

لمس عبودی، نیت خالص

۵۵ : ۳۸

قدم‌های الهی، حرکت به سوی حق

۵۲ : ۳۵

پرخوری، دشمن بندگی

۵۹ : ۴۳

ازدواج، نگهبان عفت
(رایگان)

۲۴ : ۵۶

تذکر از سیر در زمین

۷ : ۴۵

قرآن، نور زنده‌کننده دل

۲ : ۴۲

دیدن پندآموز، راه کمال

۴۰ : ۴۷

حواس، دریچه‌های بندگی

۴۸ : ۳۴

حرکت و تغذیه در مسیر حق

۴۰ : ۴۳

عفت در ازدواج مقدس

۱۳ : ۴۰

نماز، قلب تپنده عبودیت

۴۴ : ۴۲

ذکر، روح نماز

۵۷ : ۴۶

روزه و حج، پل‌های تقرب

۹ : ۵۲

تواضع با فقرا، شکر نعمت

۱۸ : ۵۲

مجاهدت در کمک به مومن

۶ : ۴۷

اقدام برای رفع نیاز مومن

۳۲ : ۵۰

پاسخ به سائل با تحقیق

۹ : ۴۸

اطعام سائل با سیره اهل‌بیت

۵۷ : ۵۱

اخلاص در کمک اجتماعی

۴۴ : ۳۰

نماز، ذکر الهی

۵۵ : ۵۱

نماز، سد محکم در برابر گناه

۳ : ۴۵

روزه، اخلاص در بندگی

۵۶ : ۴۹

حج و زکات، پاک‌کننده‌های نفس

۴۵ : ۳۴

مراقبه، کلید خشوع در نماز

۴۵ : ۲۹

نماز، پله‌ای به سوی خدا

۴۶ : ۴۳

ترک نماز، خسران ابدی

۳۲ : ۲۴

تقیه، سپر حفظ دین

۵۴ : ۴۷

نفوذ اخلاقی برای حفظ حقوق

۵۹ : ۳۱

حاکمیت دینی، راه سعادت

۷ : ۳۱

نصیحت به حاکم با احتیاط

۲۴ : ۳۱

پرهیز از همکاری با ظالم

۵۲ : ۴۷

حفظ دین در حکومت غیر دینی

۱۵ : ۳۱

سیره ائمه، الگوی سیاست دینی

۲۴ : ۳۹

حفظ نظام، واجب شرعی (حق حاکم)

۲۳ : ۳۸

در مسیر حق؛ از مقاومت تا مدارا (حق حاکم)

۳۹ : ۵۲

حریم استادی و حرمت شاگردی (حق معلم)

۱۰ : ۳۳

اخلاق آموزشی؛ از تعهد تا تکریم (حق معلم)

۲۲ : ۴۷

حریم‌داری در رابطه استادی (حق معلم)

۵۲ : ۳۵

فروتنی؛ دروازه‌ی حکمت (حق معلم)

۵ : ۳۳

مدیریت عادلانه، رهبری مهربان (حق سرپرست)

۲۳ : ۳۲

حکومت دل‌ها با مهر (حق سرپرست و مدیر)

۲۱ : ۳۹

مودت و رحمت؛ اساس زندگی (حق همسر)

۴۶ : ۳۴

کرامت مشترک، مسیر واحد (حق همسر)

۱۰ : ۴۲

همسفران صبر، هم‌نشینان مهر (حق همسر)
(رایگان)

۰ : ۳۷

در مسیر پرورش دلبند (حقوق فرزند بر والدین)

۴۲ : ۴۷

تربیت، هنر انسان‌سازی (حقوق فرزند بر والدین)

۲ : ۴۳

همدلی در سایه اخوت (حق برادر)

۱۲ : ۳۰

برادر، تجلی وفا (حق برادر)

۵۱ : ۳۸

نیکی و پیوند سپاس (حق صاحب معروف)

۳۰ : ۳۵

حقوق ناشناختۀ احسان (حق صاحب معروف)

۲۶ : ۴۴

از اذان تا اقتدا (حق مؤذن و امام جماعت)

۱۱ : ۴۵

همنشین، آیینۀ من (حق همنشین)

۳۳ : ۴۸

هنر همنشینی (حق همنشین)

۲۳ : ۳۸

حریم همسایگی (حق همسایه)

۲۷ : ۳۴

پیوند رفاقت (حق دوست و رفیق)

۴۲ : ۳۳

سرمایه گذاری الهی (حق شریک و مال)

۳۹ : ۲۷

اقتصاد الهی (حق مال)

۲۲ : ۳۶

وفای به عهد (حق مال و حق طلبکار)

۲ : ۳۸

دادخواهی عادلانه (حق مدعی و خصم)

۱۸ : ۲۶

آداب حل خصومت (حق خصم)

۲۵ : ۴۱

آیین مشورت و ادعا (حق مشورت و مدعی علیه)

۲۲ : ۴۱

فنون مناظره (حق مدعی علیه)

۵۵ : ۳۲

هنر پرورش و درخواست (حق صغیر و سائل)

۳۰ : ۴۲

حریم نیاز و عزت (حق سائل)

۵۷ : ۳۲

راهی به سوی خوشنودی (حق مسئول و شادکننده)

۳ : ۴۰

پرورش به مهر در مسیر خوداتکایی (حق کوچک‌سالان و سائل)

۴۹ : ۴۲
جلسه پرسش و پاسخ

جلسه پرسش و پاسخ
(رایگان)

۰ : ۰