مدخل علم کلام

اگر در دل ایمان، هنوز پرسشی بی‌پاسخ داری...

چرا کسانی که حقیقت را می‌شناسند، باز انکار می‌کنند؟ اگر هارون‌الرشید، امام کاظم را «امام حق» می‌دانست، پس چرا به زندان افکندش؟ آیا اعتقاد با ایمان یکی است؟ این دوره، ما را دقیقاً به همین نقطه می‌برد: مرز ظریف و تعیین‌کننده‌ای که علم، اعتقاد و ایمان را از یکدیگر جدا می‌سازد و هستی‌شناسی دین را از نو بازمی‌خواند.
در این مسیر، ما با روایاتی تاریخی – همچون دیدار امام کاظم (ع) با هارون – و تحلیل‌های عقلی – چون مفهوم «جهود» در برابر «ایمان» – مواجه می‌شویم؛ اما توقف در نقل‌ها کافی نیست. استاد ما را به تحلیل‌های عمیق کلامی می‌برد تا دریابیم ایمان چیست، اعتقاد چگونه شکل می‌گیرد و وظیفه مؤمن چیست: باور؟ اظهار؟ یا عمل؟
اگر از سطح‌نگری‌های متداول در کلام خسته‌اید و می‌خواهید «اعتقاد» را از نو، با همه زیرساخت‌های عقلانی و الهی آن بفهمید، این دوره نقطه آغاز است.

اهداف کاربردی دوره

این دوره پاسخی است به همه کسانی که احساس می‌کنند علم کلام موجود، پاسخگوی مسائل عمیق امروز نیست.
نشان می‌دهد که چرا «ایمان» امری فراتر از دانستن و حتی فراتر از تصدیق قلبی است؛ بلکه امری است مرکب از اعتقاد، تدین، و حضور اجتماعی.
به جای آموزش کلیشه‌ای کلام، ما را درگیر مسأله می‌کند: «چرا باید به این مفاهیم ایمان آورد؟»، «چرا خدا از ما خواسته به چیزی اعتقاد داشته باشیم که شاید در اختیار ما نیست؟»
هرگز نمی‌خواهد فقط مفاهیمی را منتقل کند؛ بلکه قصد دارد ساختار فهم ما از دین، علوم انسانی و حیات ایمانی را تغییر دهد.

مخاطبان دوره

طلابی که از قالب‌های خشک و پاسخ‌های کلیشه‌ای در کلام، خسته‌اند و به‌دنبال نگاهی نو و عمیق هستند.
دانشجویانی که در مواجهه با پرسش‌های جدید فلسفی و کلامی، دچار حیرت شده‌اند و ساختار روش‌مند و نقدپذیری برای پاسخ نمی‌یابند.
پژوهشگرانی که دغدغه تولید علم دینی دارند، اما احساس می‌کنند بنیان‌های معرفتی لازم در فضای فکری امروز گمشده است.
مادران یا پدرانی که در مواجهه با نوجوان پرسشگر خود، می‌خواهند پاسخ‌هایی فراتر از شعار و تقلید بیابند.

ممکن است این دوره مناسب شما نباشد اگر...

تنها به‌دنبال تعاریف حفظی و چهارچوب‌های ساده‌شده برای آزمون هستید.
تمایل به درگیر شدن با پرسش‌های بنیادین اعتقادی و نقد ساختارهای ذهنی خود ندارید.
به‌دنبال دوره‌ای کاملاً منظم، با ساختار درسنامه‌ای کلاسیک هستید و حوصله مواجهه با چالش‌های ذهنی نو را ندارید.

دستاوردهای یادگیری دوره

شناخت دقیق تفاوت مفهومی بین علم، اعتقاد، تصدیق، و ایمان
آشنایی با بحث «جهود» و امکان انکار همراه با باور
تحلیل تاریخی-اعتقادی رفتار حاکمان عباسی در برابر ائمه علیهم‌السلام 
فهم امکان تعلق تکلیف به امور اضطراری مانند اعتقاد
درک نسبت اعتقاد و تدین در تحقق ایمان 
نقد دقیق اصطلاحات اعتقادی رایج در سنت حوزوی 
درک نسبت علم کلام با علوم دیگر (فقه، اصول، ادبیات، رسانه)

چه چیزی می‌آموزید؟

چیستی ایمان: آیا ایمان فقط اعتقاد قلبی است؟
بررسی روایت امام کاظم (ع) و هارون‌الرشید
مفهوم «جهود» و نقش آن در کفر
نسبت میان علم و اعتقاد در نگاه فلاسفه و متکلمان 
مرز میان تقیه، انکار، و عدم ایمان
نقد و تحلیل مبنای تعلق تکلیف به اعتقاد
چیستی «اعتقاد» در آغاز علم کلام 
ساختار اعتقاد اضطراری و ایمان اجمالی

وجه تمایز دوره

این دوره تنها یک کلاس علم کلام نیست؛ نقدی است بر تمام رویکردهای جاری آموزش اعتقادات.
با تکیه بر روایت، تحلیل تاریخی، کلام عقلی و اشراف بر منابع اصولی و فلسفی، مخاطب را با ساختار مفهومی ایمان آشنا می‌کند. استاد به‌جای ارائه گزاره‌ها، مخاطب را با پرسش مواجه می‌سازد و مسیر تفکر را هموار می‌کند. دوره فاقد ساختار حفظی و چهارچوب‌های بسته است و با تمرکز بر کاربرد در زندگی ایمانی، نقش ایمان را در رفتار، تحلیل اجتماعی و حتی موضع‌گیری سیاسی روشن می‌سازد.

اگر آماده‌اید تا کلام را نه فقط به‌عنوان دانشی حوزوی، بلکه به‌مثابه دغدغه‌ای انسانی، عینی و کاربردی بفهمید، این دوره نقطه آغاز است.