معرفی دوره
احکام
ماه مبارک رمضان، فرصتی عظیم برای خودسازی و تقرب به درگاه الهی است؛ اما تحقق کامل فیوضات این ماه، در گرو آگاهی و عمل صحیح به احکام شرعی دقیق آن است. بسیاری از مکلفین در مواجهه با جزئیات روزه، سفر، کفارات، و پرداخت زکات فطره با تردیدها و ابهاماتی روبهرو میشوند که میتواند شیرینی بندگی را تحتالشعاع قرار دهد. حجتالاسلام استاد محمدی نژاد با درک عمیق این نیاز، دوره پرسش و پاسخهای رمضان را طراحی و ارائه کردهاند تا مسیر عبودیت را برای مقلدین هموار سازند. این دوره نه تنها به پاسخگویی به سوالات فقهی معمول میپردازد، بلکه با زبانی فاخر، منسجم و کاربردی، مباحث پیچیدهای نظیر احکام اماکن تخییر، مسائل خاص زنان در روزهداری، و جزئیات دقیق معاملات مالی مربوط به این ماه را تشریح میکند.
دوره پرسش و پاسخهای رمضان به مثابه یک مرجع کامل فقهی عمل میکند که در آن، با تکیه بر فتاوای معتبر و دقیق، از لحظه نیت برای سحری تا زمان پرداخت فطریه، تمامی مراحل تکلیف شرعی مورد بررسی قرار گرفته است. این دوره، با هدف زدودن جهل به حکم و جایگزینی یقین به جای گمان و تردید، به مخاطب کمک میکند تا عبادات خود را با آرامش خاطر و اطمینان کامل انجام دهد. موضوعاتی چون مبطلات روزه، مسئولیت نانخور در زکات فطره، حکم تأخیر در کفاره و نحوه صحیح اجرای نذورات زوجه، به صورت جزئی و با ارائه راهکارهای عملی مورد تحلیل قرار میگیرند. این مجموعه تخصصی، تضمینکننده انجام عباداتی صحیح و مقبول در درگاه حق تعالی است.
هدف اصلی و کاربردی این دوره، توانمندسازی مخاطب برای اجرای دقیق و بدون نقص تمامی واجبات و ترک محرمات مربوط به ماه مبارک رمضان و عید فطر است. این دوره به طور مشخص نیازهای زیر را برطرف میکند: در وهله اول، فرد با تشخیص صحیح اوقات شرعی برای سحری و افطار، و درک حکم احتیاط واجب در مواردی مانند فرو بردن سر در آب، از باطل شدن سهوی روزه جلوگیری میکند. ثانیاً، مخاطب با درک کامل احکام مسافر، مرز میان نماز و روزه تمام یا شکسته را در شرایط خاص (مانند قصد اقامت، یقین به اقامت و یا سفرهای غیرشغلی رانندگان) تشخیص میدهد و از روزه گرفتن عمدی در سفر که منجر به بطلان میشود، پرهیز میکند. ثالثاً، این دوره به طور کامل، پیچیدگیهای احکام مالی شامل کفارات (عمدی و تأخیر)، فدیه و زکات فطره را حل میکند. مخاطب میآموزد که چگونه نیت کند، مبلغ صحیح را بر اساس نرخ محلی یا مرجع تقلید محاسبه کند، و کفاره را با رعایت تملیک به فقیر برساند (به خصوص در پرداختهای نوین مانند کارت به کارت که احکام خاص خود را دارد). نهایتاً، این دوره به رفع تکلیف از زن و فرزند در صورت امتناع سرپرست خانواده از پرداخت فطریه میپردازد و احکام مربوط به روزه مستحبی بانوان و تأمین نفقه واجب از طریق فطریه را شفاف میسازد. این آگاهی، منجر به ادای وظیفه شرعی با اطمینان و حضور قلب خواهد شد.
این دوره برای طیف وسیعی از مکلفین و کسانی که به دنبال کسب دانش فقهی کاربردی هستند، مناسب است:
عموم مکلفین که قصد دارند روزه و عبادات ماه رمضان خود را بر اساس فتاوای معتبر انجام دهند.
مسافرین دائم و موقت، رانندگان و کسانی که در مورد قصر یا تمام بودن نماز و روزه خود در تردید هستند.
بانوان، شامل همسران (در مورد روزه مستحبی و حقوق زوج) و زنان باردار و شیرده (در مورد فدیه و قضای روزه).
مراجع تقلید و افرادی که به دنبال تفاوت فتاوای مراجع بزرگوار (مانند سیستانی، مکارم و خامنهای) در یک مسئله واحد هستند.
افراد دارای بدهی کفاره (عمد یا تأخیر) که نیاز به روش صحیح محاسبه و پرداخت دارند.
سرپرستان خانواده و مهمانان، برای تشخیص دقیق مسئولیت پرداخت زکات فطره (نانخور بودن).
طلاب و مبلغان که نیاز به تسلط بر جزئیات فقهی رایج در ایام عید فطر دارند (مانند احکام کارت به کارت و مصرف فطریه توسط فقیر).
بیماران مزمن و کسانی که برای فدیه روزههای از دست رفته، نیاز به تعیین تکلیف شرعی دارند.
پس از گذراندن موفقیتآمیز دوره پرسش و پاسخهای رمضان، مخاطبان به یک دانش فقهی منسجم و عملیاتی دست پیدا میکنند که به آنها اجازه میدهد تا با یقین و آرامش خاطر به انجام اعمال عبادی بپردازند. مهمترین دستاورد، کسب توانایی تمایز قائل شدن بین احکام شرعی مختلف است؛ مانند تفاوت در مصرف زکات مال و زکات فطره، یا فرق گذاشتن بین حکم فرو بردن سر در آب بر اساس فتوای مراجع، یا نحوه محاسبه زمان قضای روزه بیمارانی که بیماریشان ادامه مییابد. مخاطب میآموزد که در صورت جهل به حکم، تکلیف کفاره تأخیر ساقط نمیشود، اما در شک در اصل وجوب کفاره، چیزی واجب نیست. همچنین، دانشآموختگان توانایی مدیریت صحیح امور مالی عبادی را کسب میکنند؛ از جمله آگاهی از شرایط تملیک طعام در کفاره به فقیر، و لزوم کسب وکالت در صورت تبدیل پول فطریه به کالا. این دوره به فرد این اطمینان را میدهد که در شرایط حساس خانوادگی، مانند امتناع پدر از پرداخت فطریه، چه تکلیفی بر عهده زن و فرزند است، و میتواند به صورت شرعی و با حفظ کرامت، زکات فطره را به خویشاوندان فقیر پرداخت نماید. در نهایت، با تسلط بر احکام نماز عید (مانند عدم وجوب قضا و کراهت نماز زیر سقف)، فرد قادر است این فریضه را به نحو احسن به جا آورد.
مباحث تخصصی و کاربردی دوره پرسش و پاسخهای رمضان به شرح زیر است:
احکام دقیق اوقات شرعی: تعیین زمان دقیق افطار و شروع سحری با توجه به اذان
حکم روزهخواری در ملاء عام: بررسی حرمت و مجازات روزهخواری در انظار عمومی و داخل خودرو
مبطلات حساس روزه: حکم فرو بردن سر در آب و مضمضه کردن آب در حال روزه
روزه و نماز مسافر: احکام جهل به حکم روزه در سفر، شرایط قصد اقامت ۱۰ روزه، و حکم اماکن تخییر (مکه، مدینه، حائر حسینی)
احکام زنان در روزهداری: حکم روزه مستحبی زن بدون اجازه شوهر، و قضا و فدیه روزه خانمهای باردار و شیرده با تفکیک نوع ضرر
احکام غسلهای واجب: بررسی صحت روزه در صورت فراموشی غسل جنابت، حیض و نفاس برای چند روز
کفارات و فدیه: احکام کفاره افطار عمدی (اطعام ۶۰ فقیر)، میزان و مبلغ فدیه (۷۵۰ گرم طعام)، و حکم تأخیر چند ساله در پرداخت کفاره
نحوه پرداخت کفاره: شرایط تملیک ۷۵۰ گرم طعام به فقیر و جواز پرداخت کفاره غیر سید به سید
مسئولیت فدیه: تعیین مسئولیت پرداخت فدیه زن و فرزند (بر عهده خود آنها)
زکات فطره (فطریه): تعریف دقیق نانخور بودن، فطریه مهمان، سرباز و دوران عقد
حداقل و ملاک فطریه: وجوب پرداخت حداقل معادل سه کیلوگرم خوراکی رایج به هر فقیر و ملاک نرخ آزاد در محاسبه قیمت نان
نحوه پرداخت فطریه: حکم کارت به کارت کردن، نیت فطریه و عدم لزوم اعلام به فقیر، و ممنوعیت استفاده از مال حرام برای فطریه
مصارف و اولویتهای فطریه: عدم جواز پرداخت فطریه به واجبالنفقه و استحباب پرداخت به اقوام و عدم جواز پرداخت به معتاد
احکام نماز عید: عدم وجود اذان و اقامه، کراهت خواندن زیر سقف، و عدم قضا برای نماز عید
وجه تمایز اصلی دوره پرسش و پاسخهای رمضان در رویکرد تخصصی و مقایسهای، پاسخگویی به مسائل روز جامعه و تمرکز بر جزئیات کاربردی فتاوا نهفته است. این دوره صرفاً به یک فتوا یا یک مرجع تقلید محدود نمیشود. بلکه در موارد حساس و دارای اختلاف، به صورت شفاف فتاوای مراجع بزرگوار همچون مقام معظم رهبری، آیتالله العظمی سیستانی، آیتالله العظمی مکارم شیرازی و آیتالله العظمی وحید خراسانی را در کنار هم مطرح کرده و تفاوتها و احتیاطهای آنان را گوشزد میکند. به عنوان مثال، در مسئله روزه مستحبی زن و حق شوهر، یا حکم کارت به کارت کردن فطریه، نظرات متفاوت فقها برای انتخاب صحیح، به مخاطب ارائه شده است. همچنین، مفاهیم فقهی مهمی چون "احتیاط واجب" و "احتیاط مستحب" به دقت توضیح داده میشوند تا مخاطب بداند در کجا مجاز به رجوع به اعلم بعد است.
سبک تدریس در این دوره، مبتنی بر پرسش و پاسخهای مستقیم و واقعی است که از مقلدین دریافت شده. این ساختار، بسیار روان و کوتاه است؛ هر جلسه بر پاسخ به یک یا دو سوال کلیدی تمرکز دارد تا درک عمیق حاصل شود. استفاده از زبان فاخر و رسمی، اعتبار علمی مطالب را دوچندان کرده و در عین حال، مثالهای عینی و جزئیات اجرایی (مانند مبلغ ریالی کفاره در زمان مشخص یا نحوه جبران تأخیر در پرداخت فطریه) آن را کاملاً کاربردی میسازد.
این دوره فراتر از احکام اولیه است و به جزئیاتی میپردازد که در دورههای عمومی کمتر یافت میشود. از جمله این موارد میتوان به تفکیک نانخور بودن در محیطهای کاری و ارفاقی (مثل غذای سربازان یا خدمه کارخانهها)، ممنوعیت پرداخت فطریه به معتاد مگر برای درمان یا خانواده او، و حکم انتقال زکات فطره به شهر دیگر اشاره کرد. علاوه بر این، دوره بر مسائل دقت مالی تأکید دارد، مثلاً لزوم پرداخت فطریه از مال حلال، عدم کفایت پرداخت فطریه به حساب کفاره، و لزوم وکالت برای پرداخت کالا به جای پول فطریه. این سطح از جزئیات و پاسخ به نیازهای مدرن، این دوره را متمایز میسازد. در این دوره، حتی نکات اخلاقی مهمی چون عدم لزوم اعلام زکات فطره به فقیر برای حفظ کرامت او نیز به عنوان یک مستحب شرعی مطرح شده است. تمامی این ویژگیها، دوره پرسش و پاسخهای رمضان را به یک منبع منحصر به فرد و جامع برای هر مکلف تبدیل میکند.
تعداد دانشجو
۶۱۲
مدت دوره
۲۲ : ۵۳ : ۱
امتیاز (۴ نفر)
۴.۸ از ۵
بارگذاری شده
% ۱۰۰
