حق و عدالت (بینش مطهر)

دوره «حق و عدالت (بینش مطهر)» با تدریس حجت‌الاسلام مقدسی، یکی از مقاطع کلیدی در منظومه آموزشی بینش مطهر به‌شمار می‌آید. در این دوره، با محوریت کتاب «حق و عدالت» برگرفته از سخنرانی‌های شهید مطهری، مهم‌ترین مباحث نظری و کاربردی عدالت اسلامی با نگاهی عمیق و عقلانی بررسی می‌شود. طرح نظام‌مند عدالت در این دوره، با تکیه بر مفاهیم بنیادینی چون «حسن و قبح عقلی»، «حق و تکلیف» و «عدل الهی» انجام می‌گیرد. دوره با نقدی اصولی بر دیدگاه‌های تاریخی و کلامی درباره عدالت آغاز می‌شود و با واکاوی نقش عقل، شریعت، و ساختار تکوینی عالم در تبیین عدالت اجتماعی ادامه می‌یابد. استاد دوره، با دقت در تحلیل‌های شهید مطهری و تطبیق آن‌ها با نیازهای فکری امروز، تصویری روشن، عمیق و منسجم از عدالت اسلامی ارائه می‌دهد.

دوره «حق و عدالت (بینش مطهر)» در عین وفاداری به مبانی متقن دینی، دغدغه‌های عینی جامعه را نیز در نظر می‌گیرد. بحث‌هایی همچون نسبت عدالت و توحید، عدالت اجتماعی و ساختار طبقاتی، نقد دیدگاه‌های مساوات‌طلبانه افراطی، و نقش عقل در اجتهاد فقهی، نشان از عمق و کارآمدی این دوره دارد. بهره‌گیری از سخنرانی‌های ماه مبارک رمضان شهید مطهری، به دوره حال‌وهوای تأمل‌برانگیز و وجدانی خاصی می‌بخشد که مخاطب را درگیر یک گفت‌وگوی درونی جدی درباره حق، عدالت و نقش او در تحقق آن می‌سازد.

اهداف کاربردی

دوره «حق و عدالت» با هدف پاسخ به نیازهای بنیادین جوانان متفکر و دغدغه‌مند طراحی شده است. این دوره به مخاطب کمک می‌کند تا با فهمی دقیق از عدالت اسلامی، از برداشت‌های عوامانه و سطحی فاصله بگیرد و بتواند ساختارهای اجتماعی را از منظر دینی تحلیل کند. همچنین به دانش‌پژوهان کمک می‌کند با تمرکز بر عقلانیت دینی، جایگاه شریعت، و نقش انسان در تحقق نظام عادلانه، تصویری منسجم از عدالت در افق تمدن اسلامی ترسیم نمایند.

مخاطبان دوره

دانشجویان و طلابی که به دنبال مبنایی عقلانی و دینی برای تحلیل مفاهیم عدالت و قانون هستند.
فعالان فرهنگی، رسانه‌ای و اجتماعی که به مفاهیم بنیادین عدالت اجتماعی در اندیشه اسلامی نیاز دارند.
جوانانی که از کلیشه‌های رایج درباره عدالت و مساوات خسته‌اند و به دنبال پاسخ‌های منسجم هستند.
معلمان و مربیانی که در زمینه تربیت دینی و اندیشه اسلامی فعالیت می‌کنند.

دستاوردهای یادگیری دوره

دانش‌پژوهان پس از گذراندن این دوره، به درکی منسجم از مفهوم حق و عدالت در منظومه فکری اسلام دست خواهند یافت. آنان توانایی تحلیل نسبت عدالت با مفاهیمی چون توحید، شریعت، عقل و ساختار اجتماعی را پیدا می‌کنند. همچنین می‌توانند دیدگاه‌های متعارض کلامی را بازشناسی کرده، به نقد دیدگاه‌های ناقص یا تحریف‌شده درباره عدالت بپردازند و جایگاه حقیقی عدالت را در نظام اسلامی تبیین نمایند.

چه چیزی می‌آموزید؟

تعریف دقیق عدالت و نسبت آن با حق
تبیین عدالت به‌مثابه صفت الهی، اخلاق فردی و ساختار اجتماعی
تحلیل کلامی مسئله حسن و قبح عقلی
بررسی سطوح عدالت در خلق، جزا و تشریع
پیوند میان حق و تکلیف در نظام عالم
نقد نظریه اشاعره و دفاع از عقلانیت عدلیه
تبیین عدالت به‌مثابه تناسب نقش و برخورداری در اجتماع
بررسی آثار فردی و اجتماعی عدالت و بی‌عدالتی

وجه تمایز دوره

تمایز اصلی این دوره در تکیه هم‌زمان بر عقلانیت و وحی در تحلیل مسئله عدالت است. دوره «حق و عدالت» با اتکا به بیانات شهید مطهری، به جای پرداختن به مباحث شعاری یا تکراری، ساختاری نظری و منسجم ارائه می‌دهد که از عمق فلسفی تا آثار اجتماعی عدالت را پوشش می‌دهد. استفاده از ترکیب تبیین عقلی، تحلیل کلامی و استناد به شریعت، این دوره را به الگویی نمونه برای آموزش عدالت اسلامی تبدیل کرده است. طرح گفت‌وگومحور استاد نیز موجب می‌شود مفاهیم پیچیده با روایتی روان و قابل‌فهم به مخاطب منتقل شود.