نیاز به سرعت

آیا آنچه امروز به‌عنوان پیشرفت و سرعت در جهان شناخته می‌شود، واقعاً ما را به مقصد انسانیت نزدیک‌تر کرده است؟ دوره‌ی «نیاز به سرعت» با تدریس حجت‌الاسلام امینی‌خواه پاسخی ژرف، فلسفی و قرآنی به این پرسش بنیادین ارائه می‌دهد. این دوره با رویکردی تحلیلی، از سطح پدیده‌های تکنولوژیک فراتر می‌رود و به لایه‌های عمیق‌تر اندیشه‌ی بشری نفوذ می‌کند؛ جایی که مفهوم «حرکت» و «سرعت» نه به‌عنوان شاخص توسعه مادی، بلکه به‌منزله‌ی کیفیتی درونی در مسیر فعلیت‌یافتن انسان مورد بازخوانی قرار می‌گیرد. استاد با تکیه بر مبانی هستی‌شناسی اسلامی و فلسفه‌ی صدرایی، نشان می‌دهد که آنچه تمدن غرب به‌عنوان «شتاب» عرضه می‌کند، در حقیقت نوعی حرکت عرضی و فریب‌آمیز است که انسان را از مسیر رشد جوهری‌اش منحرف می‌کند.

در این دوره، مفاهیم بنیادینی چون تکنولوژی، پیشرفت، علم، عمل، ماده و معنا از منظر قرآنی مورد واکاوی قرار می‌گیرند تا مخاطب دریابد که «سرعت مطلوب» در نگاه توحیدی، نه در دستیابی سریع‌تر به اشیاء و اطلاعات، بلکه در شتاب به سوی کمال، خیر و مغفرت الهی است. مخاطب گام‌به‌گام درمی‌یابد که چگونه تمدن مدرن با بزرگ‌نمایی سرعت بیرونی، حس دروغینِ «زودتر رسیدن» را در انسان القا کرده و او را از مقصد حقیقی‌اش که تعالی درونی و قرب الهی است، بازمی‌دارد. این دوره، نه نقدی صرف بر غرب، بلکه دعوتی است به بازاندیشی در چیستی انسان، حرکت و مقصد او در جهانی که از معنا تهی شده است.

اهداف کاربردی

دوره‌ی نیاز به سرعت با هدف پاسخ‌دادن به نیاز فکری و معرفتی انسان معاصر طراحی شده است؛ انسانی که در میان سیلِ شتاب، تکنولوژی و مصرف‌گرایی، آرام‌آرام حس می‌کند از خویشتن واقعی‌اش دور افتاده است. این دوره می‌کوشد تا به مخاطب کمک کند معیارهای حقیقی پیشرفت را بازشناسد و میان سرعت ظاهری و حرکت واقعی تمایز بگذارد. مخاطب در جریان مباحث، درمی‌یابد که چگونه تمدن غرب با محوریت سرعت، انسان را از حرکت جوهری و مسیر رشد روحی بازداشته است و چگونه می‌توان با بازگشت به نگاه قرآنی، نسبت علم و عمل را بازیافت و از ابزارها در خدمت کمال بهره گرفت.
این دوره نیاز کسانی را برطرف می‌کند که در زندگی مدرن دچار احساس اضطرار، شتاب و بی‌قراری دائمی شده‌اند و می‌خواهند درکی عمیق از مفهوم زمان، حرکت، و آرامش درونی به‌دست آورند. همچنین برای پژوهشگران حوزه‌ی فلسفه و تمدن، این دوره فرصتی است تا با تحلیل دقیق فریب تکنولوژی و حس دروغین پیشرفت، به بازخوانی مبانی معرفت‌شناختی تمدن غرب بپردازند.

مخاطبان دوره

پژوهشگران و دانش‌پژوهان علاقه‌مند به فلسفه‌ی اسلامی و نقد تمدن غرب
فعالان فرهنگی و دینی که دغدغه‌ی بازسازی فکری و معنوی جامعه را دارند
دانشجویان رشته‌های الهیات، فلسفه، علوم اجتماعی و مطالعات فرهنگی
افرادی که به دنبال درک عمیق‌تری از رابطه‌ی انسان و تکنولوژی هستند
علاقه‌مندان به مباحث هستی‌شناسی، حرکت جوهری و معنای پیشرفت
کسانی که از شتاب زندگی مدرن خسته‌اند و می‌خواهند آرامش درونی را در پرتو معرفت الهی بیابند
طلاب و اندیشمندانی که می‌خواهند در نقد مبانی فکری غرب از منظر قرآنی مهارت یابند
مخاطبانی که به دنبال فهم دقیق تفاوت میان سرعت مادی و حرکت معنوی هستند

دستاوردهای یادگیری دوره

پس از گذراندن دوره‌ی نیاز به سرعت، مخاطب به درکی عمیق از نسبت انسان با زمان و حرکت دست می‌یابد. او درمی‌یابد که سرعت، در ذات خود نه ارزش است و نه ضد ارزش، بلکه تابعی از نوع حرکت و مقصد انسان است. شرکت‌کننده در این دوره خواهد فهمید که هر شتاب بیرونی بدون رشد درونی، فریب‌آمیز است و هرگونه توسعه‌ی مادی اگر در خدمت تعالی روح نباشد، به انحطاط می‌انجامد. در پرتو این مباحث، فراگیر به توانایی تحلیل تمدن غرب از منظر قرآنی و فلسفی دست می‌یابد و می‌تواند معیارهای پیشرفت را بر مبنای فطرت و حقیقت انسانی بازتعریف کند. در نهایت، شرکت‌کننده می‌آموزد که سرعت مطلوب، همان شتاب در خیرات، علم، و فلاح است؛ حرکتی از درون که به سکینه و رشد جوهری انسان می‌انجامد.

چه چیزی می‌آموزید؟

شناخت تفاوت میان سرعت حقیقی و سرعت ظاهری
درک مفهوم حرکت جوهری و ارتباط آن با کمال انسان
تحلیل قرآنی از مفهوم زمان، فلاح و مغفرت
بررسی نسبت تکنولوژی و نیازهای واقعی انسان
شناخت فریب احساس پیشرفت در تمدن مدرن
فهم تمایز میان علم مادی و علم الهی
بازشناسی نقش ایمان و یقین در آرامش و جهت‌گیری زندگی
آشنایی با دیدگاه صدرایی درباره‌ی قوه، فعلیت و شکوفایی وجودی
توانایی نقد مبانی تمدنی غرب با رویکرد فلسفه اسلامی و قرآن
دستیابی به نگرشی متعادل نسبت به علم، ابزار و معنویت

وجه تمایز دوره

دوره‌ی نیاز به سرعت از چند جهت با سایر دوره‌های فلسفی و تمدنی متمایز است. نخست آنکه حجت‌الاسلام امینی‌خواه با نثری روان، اما عمیق، مباحث فلسفی را از سطح مفاهیم انتزاعی به تجربه‌ی زیسته‌ی انسان امروز پیوند می‌زند. او فلسفه را نه در کتابخانه‌ها، بلکه در میان واقعیت زندگی مدرن می‌کاود. سبک تدریس استاد، ترکیبی از تحلیل عقلی، استناد قرآنی و مثال‌های روزمره است؛ چنان‌که مفاهیم پیچیده‌ی فلسفی مانند حرکت جوهری، ماده و صورت، یا رابطه‌ی علم و عمل، در قالب گفت‌وگویی ملموس و کاربردی عرضه می‌شوند.

از دیگر ویژگی‌های متمایز این دوره، نگاه توحیدی و وجودی به مسئله‌ی تمدن است. استاد نه با رویکرد سیاسی یا شعاری، بلکه با تحلیل لایه‌های عمیق معرفتی، نشان می‌دهد که چگونه ساختار فکری تمدن غرب بر پایه‌ی پوزیتیویسم و انکار ماوراءالطبیعه شکل گرفته و چگونه این نگرش، انسان را از سیر به‌سوی کمال بازمی‌دارد.
در ساختار جلسات، هر مبحث با طرح یک پرسش آغاز می‌شود و سپس در قالب تبیین فلسفی و قرآنی گسترش می‌یابد. تعامل با مخاطب در قالب پرسش و پاسخ‌های انتقادی و عمیق صورت می‌گیرد که موجب پویایی فکری و تقویت قدرت تحلیل مخاطب می‌شود.

منابع دوره از دل قرآن، آثار حکمای اسلامی و تجارب فرهنگی معاصر استخراج شده‌اند و از هرگونه استناد غیرمستند پرهیز شده است. نتیجه آن است که مخاطب نه‌تنها از نظر دانشی رشد می‌کند، بلکه به تحول درونی و معنوی نیز نزدیک می‌شود.
دوره‌ی «نیاز به سرعت» فرصتی است برای تأمل در این حقیقت که انسان معاصر، در میان انبوه اطلاعات و ابزار، چگونه می‌تواند دوباره به معنای زندگی، سکینه‌ی روح و حرکت حقیقی بازگردد. این دوره، راهی است از ماده به معنا، از ظاهر به باطن، و از سرعت به بصیرت.