برهان صدیقین

در دنیایی که اندیشه‌ها میان عقل و احساس، علم و ایمان، و فلسفه و عرفان سرگردان‌اند، دورهٔ «برهان صدیقین» با تدریس استاد اصغر طاهرزاده دریچه‌ای نو به روی جانِ جوینده می‌گشاید. این دوره سفری است از «فکر به شهود»، از «مفهوم به حضور» و از «منِ محدود» به «هستیِ نامتناهی». استاد با بیانی روشن و منظم، انسان را از سطح فهم‌های اعتباری و استدلال‌های جدلی فراتر می‌برد تا او را به تجربهٔ زندهٔ توحید برساند؛ توحیدی که نه تنها گزاره‌ای ذهنی، بلکه حقیقتی وجودی است.

در طول جلسات، مباحث عمیق فلسفهٔ اسلامی به زبانی نزدیک به ذهن و روح شنونده تبیین می‌شود. مفاهیمی چون عقل و حس در کشف واقعیت، تمایز علت حقیقی و علت معدّه، فقر وجودی ممکنات، وحدت ذات و صفات الهی، حرکت جوهری، هماهنگی تکوین و تشریع، و هویت تعلقی انسان به حق، نه به عنوان مباحثی نظری بلکه به مثابهٔ نقشه‌ای برای سلوک عقلی و قلبی ارائه می‌گردند. این دوره نه فقط برای اندیشیدن، بلکه برای یافتن است؛ یافتن آن حقیقتی که انسان را از اضطراب و پوچی به آرامش و حضور می‌رساند.

اهداف کاربردی

دورهٔ «برهان صدیقین» برای پاسخ دادن به نیازِ اساسیِ انسانِ معاصر طراحی شده است؛ انسانی که در میان هیاهوی علم‌گرایی، شتاب فکری و بحران‌های معنوی، در جست‌وجوی معنا و یقین است. این دوره می‌کوشد تا با بازخوانی عمیق برهان صدیقین در اندیشهٔ ملاصدرا، فاصلهٔ میان عقل و ایمان را از میان بردارد و مخاطب را به شناختی درونی و شهودی از خداوند برساند. فراگیر با گذر از مباحث فلسفی پایه‌ای، به درکی زنده از مفاهیم توحید هستی‌شناختی، عین‌الوجود، و هویت رابطه‌ای انسان با خدا دست می‌یابد. از اهداف کلیدی دوره، توانمندسازی مخاطب برای تحلیل فلسفی و عرفانی مسائل دینی، درک تفاوت میان تفکر مفهومی و حضور قلبی، و بازسازی نگاه خود به هستی و انسان است. شرکت‌کننده پس از این دوره می‌تواند فلسفه را نه صرفاً دانشی نظری، بلکه ابزاری برای زیستن توحیدی تجربه کند.

مخاطبان دوره

علاقه‌مندان به فلسفه و عرفان اسلامی
طلاب و پژوهشگران حوزهٔ علوم انسانی و دینی
دانشجویان فلسفه، الهیات و اندیشهٔ اسلامی
مربیان، مبلغان و مدرسان معارف دینی
مخاطبانی که در مسیر خودشناسی، خداشناسی و یقین فلسفی گام برمی‌دارند
اهل تفکر و اندیشه‌ای که از برهان‌های کلامی و نقلی فراتر می‌خواهند رفت
کسانی که به دنبال فهم عمیق وحدت وجود و ارتباط عقل و قلب هستند
پژوهشگران حوزهٔ نقد اومانیسم و فلسفهٔ مدرن از منظر حکمت متعالیه

دستاوردهای یادگیری دوره

پس از گذراندن دورهٔ «برهان صدیقین»، فراگیر نه تنها با ساختار فلسفی اثبات وجود خدا آشنا می‌شود، بلکه در می‌یابد که اثبات خداوند صرفاً آغاز راه است، نه غایت آن. او می‌آموزد که خداوند به عنوان «عین‌الوجود» در ژرفای هستی او حضور دارد و انسان در ذات خود «عین فقر» و «عین ربط» به حق است. فراگیر توان تحلیل و تبیین مفاهیم بنیادین فلسفهٔ صدرایی مانند حرکت جوهری، فقر وجودی، عینیت صفات و ذات، و هماهنگی تکوین و تشریع را کسب می‌کند و درمی‌یابد که هر اندیشه‌ای اگر به حضور و شهود ختم نشود، ناتمام است. حاصل این دوره، تولد نگاهی تازه به هستی است؛ نگاهی که عقل، عرفان و اخلاق را در یک سیر منسجم به سوی حقیقت مطلق پیوند می‌زند.

چه چیزی می‌آموزید؟

درک تفاوت علت حقیقی و علت معدّه و شناخت هستی‌بخش واقعی عالم
فهم ساختار و استدلال کامل برهان صدیقین بر مبنای «کل ما بالعرض...»
تبیین فلسفی مفهوم توحید هستی‌شناختی و تفاوت آن با وحدت عددی
تحلیل رابطهٔ کمال و وجود و معنای «عین الکمال» در ذات الهی
درک هویت تعلقی معلول و نسبت آن با حرکت جوهری
تبیین مفهوم فقر وجودی انسان و ارتباط آن با غنای مطلق خداوند
شناخت عینیت صفات و ذات در وجود الهی و نتایج اخلاقی آن
بررسی فلسفی رابطهٔ تکوین و تشریع در وجود انسان و فلسفهٔ اختیار
تحلیل ریشه‌های فلسفی اومانیسم، لیبرالیسم و نیهیلیسم به‌عنوان پیامد غفلت از توحید
فهم مفهوم انسان کامل و نسبت او با عقل، قلب و اراده در سیر الی‌الله

وجه تمایز دوره

آنچه دورهٔ «برهان صدیقین» با تدریس استاد اصغر طاهرزاده را از سایر درس‌گفتارهای فلسفی متمایز می‌کند، پیوند زنده و ارگانیک آن میان تفکر برهانی و سلوک عرفانی است. استاد در این دوره، نه از موضع یک فیلسوف نظری بلکه از منظر سالکِ صاحب‌تجربه سخن می‌گوید؛ کسی که فلسفه را از مرحلهٔ مفاهیم به مرتبهٔ حضور می‌برد. بیان ایشان مبتنی بر حکمت متعالیهٔ صدرالمتألهین است اما با نگاهی امروزی و کاربردی، تا مخاطب بتواند مباحث عمیق را با زندگی فکری و روحی خود پیوند دهد.

ساختار دوره به‌صورت پیوسته طراحی شده است؛ در جلسات نخست، مبانی عقلانی و هستی‌شناختی برهان تبیین می‌شود، سپس مفاهیم عرفانی و اخلاقی همچون وحدت ذات و صفات، فقر وجودی، و آرامش در پیوند با عین‌الوجود مطرح می‌گردد. در بخش‌های پایانی، مباحث فلسفی به تجربهٔ ایمانی و سلوکی پیوند می‌خورند. سبک تدریس استاد مبتنی بر تدریج، تأمل و تمرین اندیشیدن است؛ از مخاطب می‌خواهد که نه صرفاً شنونده، بلکه اندیشنده و حاضر در تفکر باشد.

در این دوره از متون اصیل فلسفهٔ اسلامی همچون آثار فارابی، ابن‌سینا، سهروردی و ملاصدرا به‌صورت تطبیقی بهره گرفته شده، اما تکیه بر زبان ساده و روحی زنده باعث می‌شود مباحث برای مخاطب عمومیِ علاقه‌مند نیز قابل درک باشد. تفاوت دیگر این دوره در پیوند فلسفه با زندگی است: برهان صدیقین در اینجا نه استدلالی انتزاعی بلکه راهی برای بازیابی آرامش، معنا و جهت در هستی معرفی می‌شود.

تعامل استاد با مخاطب نیز ویژه است؛ او به جای پاسخ دادن صرف به پرسش‌ها، شنونده را به پرسشگری درونی دعوت می‌کند تا مسیر فهم برای او شخصی و حضوری شود. بدین ترتیب، این دوره پلی است میان فلسفه، عرفان و اخلاق و انسان را از دانستن به بودن هدایت می‌کند. هر جلسه حلقه‌ای است در زنجیرهٔ سیر از کثرت به وحدت، از مفاهیم به حضور و از عقل به عشق.