انسان شناسی (بینش مطهر)

در جهان معاصر که تصویری فروکاهنده از انسان، او را به یکی از عناصر اقتصادی یا روانی تقلیل می‌دهد، بازگشت به منظومه‌ای جامع و دقیق در انسان‌شناسی، ضرورتی حیاتی است. دوره «انسان‌شناسی» از مجموعه طرح مطالعاتی بینش مطهر با تدریس حجت‌الاسلام امین‌جواهری، نگاهی نو و در عین حال متکی بر مبانی متقن اسلامی به حقیقت انسان ارائه می‌دهد. این دوره با اتکا به اندیشه‌های استاد شهید مطهری، تصویری کل‌نگر و مرحله‌مند از انسان را ترسیم می‌کند: از انسان در مبدا، تا انسان در مسیر و انسان در مقصد.

در این دوره، با بهره‌گیری از مبانی حکمت متعالیه و تحلیل‌های انتقادی از مکاتب انسان‌محور غربی، ماهیت انسان، استعدادها و محدودیت‌های او، چیستی علم و ایمان، دوگانه حیات حیوانی و انسانی، جایگاه اراده و آزادی، و نسبت انسان با حقیقت مطلق، تبیین می‌گردد. از امتیازات دوره، ورود تدریجی به مباحث عرفانی با رویکردی قرآنی و عقلانی است که در نهایت به فهم «خود حقیقی» و ارتباط آن با معرفت خداوند ختم می‌شود. این دوره، ضمن برخورداری از انسجام محتوایی، توانسته است مفاهیم فلسفی، عرفانی و قرآنی را به زبانی روشن و تأمل‌برانگیز به مخاطب منتقل نماید.

اهداف کاربردی

دوره «انسان‌شناسی (بینش مطهر)» طراحی شده است تا به یکی از خلأهای اصلی اندیشه معاصر، یعنی فقدان تبیینی جامع و واقع‌نگر از حقیقت انسان پاسخ دهد. در بستری که گاه انسان در حد موجودی غریزی و مصرف‌محور تنزل می‌یابد، این دوره می‌کوشد مخاطب را با تصویری دقیق، بومی و مبتنی بر حکمت اسلامی از انسان آشنا سازد. هدف اصلی، آن است که مخاطب دریابد انسان کیست، از کجا آمده، برای چه آفریده شده و چگونه باید حرکت کند. این شناخت، مقدمه‌ای ضروری برای ورود به سایر ساحت‌های معارف اسلامی و فهم شریعت، اخلاق، سیاست و معنویت است.

مخاطبان دوره

طلاب و دانشجویان دغدغه‌مند حوزه علوم انسانی و معارف اسلامی
معلمان و مبلغانی که نیازمند بنیان نظری دقیق برای تربیت و تبیین انسان‌اند
فعالان فرهنگی و اجتماعی که به دنبال مبنایی روشن برای تحلیل مسائل تربیتی و اخلاقی هستند
علاقه‌مندان به اندیشه‌های استاد مطهری و حکمت متعالیه

دستاوردهای یادگیری دوره

پس از اتمام این دوره، مخاطب به درکی منسجم و دقیق از ماهیت انسان در نگاه اسلامی دست می‌یابد. او قادر خواهد بود میان انسان در مبدا، مسیر و مقصد تمایز قائل شود و نقش کلیدی اراده، اختیار، علم و ایمان را در تعریف هویت انسانی بازشناسد. مخاطب می‌آموزد چگونه نظریه‌های فلسفی و عرفانی اسلامی، مانند حرکت جوهری و معرفت نفس، می‌توانند پاسخ‌گوی نیازهای انسان امروز باشند. همچنین می‌تواند با نگاهی انتقادی، تصویری متعادل از انسان در برابر دیدگاه‌های افراطی مادی‌گرایانه یا روح‌گرایانه بیابد.

چه چیزی می‌آموزید؟

اهمیت انسان‌شناسی در منظومه فکری اسلام
تفاوت‌های انسان و حیوان در حوزه بینش و گرایش
مفهوم علم و ایمان و تأثیر آن بر حیات انسانی
نظریه جسمانیة الحدوس و روحانیت البقاء
جایگاه اراده، اختیار و طغیان بر محدودیت‌ها
محرک‌های غریزی و معنوی در قرآن
شناخت خود حقیقی و نسبت آن با معرفت خدا
نقد مکاتب انسان‌محور غربی و عرفان‌های شرقی

وجه تمایز دوره

ویژگی ممتاز این دوره، پیوند نظام‌مند سه حوزه اصلی معرفت اسلامی—فلسفه، عرفان و قرآن—در قالب یک دستگاه انسان‌شناسی منسجم است. استفاده از نظریات حکمت متعالیه با زبان قابل فهم، تحلیل انتقادی اندیشه‌های رقیب در فضای فکری معاصر، و ورود تدریجی به مباحث معرفت نفس با جهت‌گیری قرآنی و تربیتی، از عوامل تمایز این دوره است. همچنین، سبک تدریس حجت‌الاسلام جواهری با تأکید بر عمق‌بخشی مفاهیم، پرهیز از سطحی‌نگری، و توجه به نسبت مباحث با نیازهای واقعی مخاطب، آن را به گزینه‌ای ممتاز برای علاقه‌مندان به فهم دقیق انسان در نگاه اسلام بدل ساخته است.